Ujedinjenje Partije ( II dio)

Čeč Tonka bila je  sekretar Predsjedništva Prve skupštine slovenačkih komunista (april1920. godine Ljubljana)

Filipović Filip, sekretar partijskog vijeća SRPJ (k)

Cvijić Đuro, član centralnog partijskog vijeća, izabran na kongresu ujedinjenja

Stvaranje KPJ

Pod utjecajem oktobarske revolucije i revolucionarnog previranja u zemlji brzo se širio proces radikalizacije u tek obnovljenim socijaldemokratskim partijama. U tim partijama, koje do 1914. godine svojim programima i aktivnošću nisu prevazišle tradicionalne okvire reformističke misli i prakse karakteristične za Drugu internacionalu, afirmiraju se i odnose prevagu pobornici revolucionarnih koncepcija. Taj je proces išao kroz oštre sukobe na nekim najvažnijim pitanjima. Najprije i najsnažnije došao je do izražaja na pitanju odnosa prema oktobarskoj revoluciji, a zatim na pitanjima unutrašnjeg razvitka. Dok su snage krajnje desnice pozdravile ujedinjenje i prihvatile koncepciju »nacionalne koncentracije«, šaljući svoje predstavnike u pokrajinske i centralnu vladu, snage ljevice su još u decembru 1918. godine pokrenule inicijativu za ujedinjenje jugoslavenskog proletarijata na borbenoj klasnoj osnovi. U vodstvima partija Srbije, Bosne i Hercegovine i Dalmacije prevagu su odnijele pristalice »nepomirljive klasne borbe« i ove stranke su već početkom 1919. godine povele akciju za ujedinjenje. U vodstvu socijaldemokratske stranke Hrvatske i Slavonije, u kome su prevagu imali ministerijalisti, ubrzo je došlo do rascjepa, a zatim i do izjašnjavanja gotovo svih organizacija stranke za ujedinjenje radničkog pokreta na klasnoj osnovi. Borba s desničarskim vodstvom u socijaldemokratskoj partiji Slovenije okončana je aprila 1920. godine. Obnovljene i novoformirane socijalističke organizacije u Makedoniji i Crnoj Gori također su se izjasnile za ujedinjenje jugoslavenskog proletarijata na principima klasne borbe.

Kongres ujedinjenja socijaldemokratskih partija u jedinstvenu jugoslavensku partiju održan je od 20. do 23. aprila 1919. godine u Beogradu. Kongres nije samo manifestirao jedinstvo pristalica klasne borbe .protiv desnih snaga koje su pošle putem suradnje s buržoazijom, već je na njemu snažno izraženo revolucionarno raspoloženje radnih masa i njihova težnja za dubokim socijalnim promjenama. Zato se kongres, usprkos još uvijek vladajućim socijaldemokratskim idejnim i organizacionim shvaćanjima koja su bila osnova mnogih usvojenih odluka, izjasnio za revolucionarni put ka vlasti i za pristupanje nove Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunista) tek osnovanoj Trećoj komunističkoj internacionali.

Stvaranje Partije i njeno brzo prodiranje u politički život zemlje u uslovima revolucionarne plime pogodovalo je jačanju postojećih i obrazovanju novih organizacija. Ovo je omogućilo da se u Makedoniji formira januara 1920. godine pokrajinsko rukovodstvo, a u aprilu iste godine i oblasno rukovodstvo za Crnu Goru. Tada je Partija imala preko 60.000 članova. Stvaranje Partije i njeno brzo prodiranje u politički život zemlje u uslovima revolucionarne plime pogodovalo je jačanju postojećih i obrazovanju novih organizacija. Ovo je omogućilo da se u Makedoniji formira januara 1920. godine pokrajinsko rukovodstvo, a u aprilu iste godine i oblasno rukovodstvo za Crnu Goru. Tada je Partija imala preko 60.000 članova.